Το ΠΕΑ δείχνει τη συμπεριφορά του κτιρίου σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας για την θέρμανση, την ψύξη και το ζεστό νερό χρήσης. Μετά από αυτοψία, ο Ενεργειακός Επιθεωρητής, επεξεργάζεται τις μετρήσεις και τα δεδομένα του κτιρίου (σχήμα, προσανατολισμός, ηλικία, υλικά κατασκευής, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός πάχη τοίχων κ.λπ.), υπολογίζει τις θερμικές απώλειες και τη συνολική κατανάλωση ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία του. Με βάση λοιπόν την ετήσια εκτιμώμενη συνολική κατανάλωση ενέργειας και αναλόγως το είδος του κτιρίου, ο Ενεργειακός Επιθεωρητής κατατάσσει το κτίριο σε μία ενεργειακή κατηγορία από το Α (άριστα αποδοτικό – χαμηλή κατανάλωση ενέργειας) μέχρι το Η (καθόλου αποδοτικό – υψηλή κατανάλωση ενέργειας).
Οι ενεργειακές κλάσεις που περιλαμβάνονται στο ΠΕΑ είναι τυποποιημένες και διαβαθμισμένες έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί εύνα συγκρίνει την ενεργειακή απόδοση ενός ακινήτου με ένα άλλο.
Εκτός από την ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου, στο ΠΕΑ καταγράφεται και η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται στο περιβάλλον από την κατανάλωση ενέργειας λόγω της τυπικής χρήσης του κτιρίου. Τέλος, στο ΠΕΑ καταγράφεται και το ποσοστό της κατανάλωσης ενέργειας που καλύπτεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Μέσα στο ΠΕΑ Ο Ενεργειακός Επιθεωρητής προτείνει συμβουλευτικά τη λήψη προαιρετικών μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, με απώτερο στόχο τη μείωση του κόστους και της ενέργειας προς όφελος του ιδιοκτήτη/χρήστη!
Να σημειώσουμε ότι η έκδοση του ΠΕΑ δεν υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη να προβεί σε οποιαδήποτε εργασία αναβάθμισης, αν ο ίδιος δεν το επιθυμεί. Οι συστάσεις του Ενεργειακού Επιθεωρητή έχουν καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα, εκτός φυσικά από την περίπτωση που το ακίνητο έχει ενταχθεί σε επιδοτούμενα προγράμματα για τέτοιας μορφής εργασίες, οπότε οι συστάσεις πρέπει υποχρεωτικά να υλοποιηθούν.
Τέλος, εφαρμόζοντας μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας ταυτόχρονα μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών.
Αν κάποιος ιδιοκτήτης θελήσει να αναβαθμίσει το ακίνητό του και να «ανέβει κατηγορία», θα πρέπει πρώτα να προχωρήσει σε εργασίες, όπως η εξωτερική θερμομόνωση τοίχων, η αντικατάσταση κουφωμάτων, η αναβάθμιση θερμικών συστημάτων, εφαρμογή ψυχρών υλικών σε δώματα ή ταράτσες κ.ά. Με τις ενέργειες αυτές μπορεί να ανέβει ακόμη και στην κατηγορία Α, ένα κτίριο που πριν είχε πιστοποιηθεί και καταταχθεί στην κατηγορία Η.
Συνοψίζοντας, ο κάθε ιδιοκτήτης έχοντας στα χέρια του το ΠΕΑ του ακινήτου του και σε συνεργασία πάντα με τον Ενεργειακό Επιθεωρητή που το εξέδωσε, έχει τη δυνατότητα να μάθει πόσο ενεργοβόρο είναι το ακίνητό του και το αποτέλεσμα που θα έχει στην ενεργειακή κατάταξη αλλά και στο ετήσιο λειτουργικό κόστος, μία μελλοντική ενεργειακή παρέμβαση σε αυτό (για παράδειγμα, εξωτερική θερμομόνωση κελύφους, αντικατάσταση κουφωμάτων, αναβάθμιση του υπάρχοντος συστήματος θέρμανσης κ.λπ.). Ο ιδιοκτήτης θα έχει άμεση εικόνα της κατάστασης του ακινήτου του, θα γνωρίζει ακριβώς τα σημεία που υστερεί καθώς και ποιες είναι οι κατάλληλες και πιο αποτελεσματικές ενεργειακές παρεμβάσεις προσαρμοσμένες απόλυτα στις ανάγκες του δικού του ακινήτου!